بیت کوین زیر ذره بین؛ از بزرگترین حبابِ جهان فاصله بگیرید! - وبلاگ فناوری و تکنولوژی

به گزارش وبلاگ فناوری و تکنولوژی، پایگاه خبری پراجکت سیندیکیت در گزارشی با توجه به رشد قابل توجهِ رمز ارزِ بیت کوین، به آنالیز این سوال پرداخته که آیا استفاده از این رمز ارز در زمینه کسب و کار و تجارت، صحیح است یا خیر؟

دامبیسا مویو اقتصاددان و تحلیلگر مسائل اقتصادی به تازگی در جریان یک تحلیل که در فایننشیال تایمز به چاپ رسیده، اینگونه استدلال نموده که رهبران تجاری جهان باید رویِ رمز ارز بیت کوین، سرمایه گذاری قابل توجهی را انجام دهند. استدلالِ سه گانه او به این مساله اشاره دارد که: 1) بیت کوین می تواند ریسک فعالیت های تجاریِ شرکت ها را کاهش دهد، 2) این رمز ارز می تواند راهکار هایی را برای انجام تجارت در اقتصاد های نوظهور ارائه نماید، و 3) ارز های دیجیتال، نوید دهنده یک آینده درخشانِ اقتصادی هستند که در قالب آن ها، رمزارز ها و به طور کلی چهارچوبِ اقتصادی آن ها، از ارزش و اهمیت قابل توجهی برخوردار هستند.

در این نقطه باید این سوال را پرسید: آیا استدلال های مویو صحیح هستند؟ اجازه بدهید نکاتی که او مورد اشاره قرار داده را آنالیز کنیم.

به گزارش وبلاگ فناوری و تکنولوژی، اولا تعیین نیست که خرید بیت کوین، چگونه ریسک ها و تهدیدات تجاری علیه شرکت ها را کاهش می دهد؟ مویو به این نکته اشاره ندارد که در حالِ بحث در خصوصِ رمزارز بیت کوین است که به زعم بسیاری از تحلیلگران اقتصادی جهان، یکی از بزرگترین حباب های اقتصادی جهان را نمایندگی می نماید. باید پذیرفت که سرمایه گذاری در امر خرید بیت کوین را به سختی می توان یک سرمایه گذاریِ منطقی و درست دانست. این مساله مخصوصا وقتی به این نکته توجه کنیم که سرمایه گذاری در بیت کوین جهت کسب سود از آن، با ریسک های قابل توجهی مبنی بر تخلیه ناگهانی حباب بیت کوین رو به رو است، بیش از پیش تشدید می گردد.

از سویی این گزاره که رمز ارز ها می توانند راهکار های قابل توجهی برای مصائب و مسائلی که اقتصاد های نوظهور با آن ها رو به رو هستند، ارائه نمایند نیز چندان درست به نظر نمی رسد. کاملا صحیح است که بر خلاف بسیاری از ارز ها و پول هایی که توسط بانک های مرکزی در کشور های مختلف چاپ می شوند، رمز ارزِ بیت کوین که مرجع صدور آن بخش خصوصی است، با خطر و تهدیدِ صدور و عرضه بیش از حد رو به رو نیست (اقدامی که دولت های بی بند و بار اغلب انجام می دهند). این نکته نیز درست است که خطرِ صدور و عرضه بیش از حد یک پول یا ارز، در بازار های نوظهور، به مراتب بیشتر از اقتصاد های پیشرفته است.

با این حال، باید این نکته را مد نظر داشت که عرضه و صدور بیش از حد یک پول یا ارز، تنها یک تهدیدِ ممکن علیه ثباتِ اقتصادی بازار های نوظهور است و برطرف این تهدید به صورت ناگهانی و فوق العاده نیز، بیت کوین را به یک منبعِ ارزشِ قابل تکیه تبدیل نخواهد کرد. درست برعکس: نوسانِ قیمت بیت کوین از زمانِ ایجاد و ابداع آن، حقیقتا سرسام آور بوده است. در 29 مارس سال 2021، ارزش هر بیت کوین به رقمِ تاریخیِ 57.856 دلار رسید که مقدار کمی از رکورد تاریخی ارزش آن که در 13 مارس به ثبت رسید یعنی رقمِ 61.284 دلار کمتر بود. ارزش کل بازار بیت کوین نیز رقمی بالغ بر یک تریلیون دلار است. بر اساس ارزیابی های نهاد های اقتصادی، نوسانِ سه ماهه بیت کوین حدودا 87 درصد بوده که این میزان برای طلا، تنها 16 درصد بوده است. به نحو مشابهی، یافته های یک پژوهش که به تازگی اجرا شده نشان می دهند که نوسان ارزش بیت کوین در مقایسه با ارز های رایج دولتی نظیر دلار، یورو و غیره، تقریبا ده برابر بیشتر است.

مویو در گزارش خود برای فایننشیال تایمز همچنین پیشنهاد می نماید که بیت کوین می توان جریان حواله ها به کشور های با درآمدِ کم و متوسط را نیز تا حد زیادی تسهیل کند. با این حال، این گزاره به این مساله بی توجهی می نماید که تراکنش های بیت کوینی تا حد زیادی ناکارآمد هستند. نباید فراموش کرد که در قالب بیت کوین، معاملات محدودی می توان انجام داد و همچون ارز های رایج نمی توان در آنِ واحد، شاهد معاملات فراوان بود. از این منظر، بیت کوین در مقایسه با بسیاری از شیوه های پرداخت، با محدودیت های به مراتب بیشتری رو به رو است و نمی توان آن را ابزاری قابل توجه در تراکنش های اقتصادی دانست. این مساله نیز تا حد زیادی ریشه در محدودیت های بیت کوین به عنوان یک رمزارزِ جدید دارد که بعید به نظر می رسد به این زودی ها این نواقص برطرف شوند.

به نحو مشابهی، این گزاره که تعداد کل بیت کوین های جهان تنها 21 میلیون عدد است، بیش از آنکه یک نکته مثبت برای آن باشد، خود یک نکته ضعف است. یک ارزِ خوب و کارآمد باید در زمان هایی که تقاضا برای آن بالاست، از قابلیت عرضه شدنِ بیشتر برخوردار باشد. در این زمینه به طور خاص می توان به شرایط بحران های اقتصادی و یا شوک های اقتصادی اشاره نمود. این مساله تا حد زیادی توانمندی های بیت کوین به عنوان یک ارزِ قابل تکیه در مواقع بحرانی و یا شوکِ اقتصادی را از بین برده است.

در نهایت باید به این سوال پرداخت که آیا بیت کوین به معنای واقعی کلمه پیشتازِ زیرساختِ ارز جدید دیجیتال است که سرمایه گذاران عاقل و مدبر نمی توانند به آن بی توجهی نمایند؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت نَه، زیرا ارز های دیجیتالی صادر شده توسط بانک های مرکزی جهان در کشور هایی نظیر چین و همچنین دیگر کشورها، هیچ ویژگی مشترکی با بیت کوین و دیگر رمز ارز های خصوصی و غیرمتمرکز ندارند. در این زمینه به طور خاص شاهد چالش های فراوانی جهت تایید اعتبار معامله ها هستیم و هنوز سازوکار و زیرساخت مناسبی در این رابطه ایجاد نشده است.

در عوض، ارز های دیجیتالِ صادر شده از سوی بانک های مرکزی، به عنوان نسخه های ساده دیجیتالیِ حساب های بانکی مرسوم عمل می نمایند. در اصل، آن ها می توانند به مثابه حساب های فردی از سوی بانک های مرکزی، برای هر مصرف نماینده و کسب و کاری که در حوزه کاری آن ها قرار دارند، تلقی شوند. از سوی دیگر، این حساب ها می توانند توسط بانک های مرکزی، تضمین شوند، اما طیف گسترد های از نهاد های اقتصادی نیز آن ها را محترم شمرده و تحت پوشش قرار دهند.

ارز های دیجیتالِ بانک های مرکزی در جهان، چیزِ تازه ای را ارائه نمی نمایند. آن ها را حتی نمی توان یک پیشرفتِ انقلابی نیز تصور کرد. باید پذیرفت که رمز ارز هایی نظیر بیت کوین، از مدت ها پیش شکست خورده اند، زیرا بیت کوین و دیگر رمزارز ها به نحو قابل توجهی جهتِ تلقی شدن به عنوان یک منبعِ ارزش، از عدم جذابیت برخوردار هستند. هیچ سرمایه گذارِ با فکری، حتی نباید به آن ها نزدیک گردد (مگر اینکه جیب های پر از پول داشته باشد و فقط بخواهد ریسک کند).

اضافه بر این، انرژی قابل توجهی که جهت استخراج بیت کوین باید هزینه گردد، میخ دیگری بر تابوتِ بی ارزش شدنِ این رمزارز است. بر اساس بعضی ارزیابی ها، میزان مصرف سالانه برق برای استخراج کلی رمز ارز بیت کوین، از میزان مصرف برق در کشوری نظیر آرژانتین هم بیشتر است.

در این راستا می توان گفت که بیت کوین و رمز ارز های مشابه با آن، تهدیداتی جدی علیه محیط زیست نیز هستند. مجموع انرژی که بیت کوین و بیش از 4490 نوع رمز ارز دیگری که در جهان وجود دارند، مصرف می نمایند، همه و همه بیانگر آسیب جدی هستند که آن ها به محیط زیستِ بشر وارد می نمایند.

در خاتمه باید گفت که سرمایه گذاری در بیت کوین، هم ریسکی است و هم حامل تهدیدات زیست محیطی است. این رمز ارز برای مسائل رایج در بازر های نوظهور نیز راهکار مناسبی نیست و بدون تردید نمی توان به یک منبع ذخیره کردنِ ارزش نیز تبدیل گردد. طولی نخواهد کشید که بیت کوین و دیگر رمز ارز های موجود در جهان، به مسائلی کم اهمیت در تاریخ اقتصادی جهان تبدیل خواهند شد.