تفاوت قیمت یک وعده غذا از پارسال تا سال جاری! - وبلاگ فناوری و تکنولوژی

به گزارش وبلاگ فناوری و تکنولوژی، میانه شهریور 99 در گزارشی با عنوان هر وعده غذا چند؟ به آنالیز سفره معیشتی و سبد مصرفی خانوار های ایرانی پرداخته و در آن نشان دادیم که هر وعده غذایی برای یک خانواده 4 نفره با فرض استفاده از مواد خوراکی مقرون به صرفه بین 6 تا 70 هزار تومان تمام می گردد. در آن موقع تورم سالانه شهریور ماه 26 درصد بود و تورم ماهانه هم 3.6 درصد گزارش شده بود.

به گزارش اعتماد، نرخ تورم نقطه ای شهریور در گروه عمده خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات 31.5 درصد و گروه کالا های غیرخوراکی و خدمات هم حدود 36 درصد اعلام شده بود. بیش از یک سال از آن گزارش می گذرد. در این مدت نرخ تورم سالانه در شهریور به 45.8 درصد رسیده و تورم نقطه ای گروه عمده خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات به 61.6 درصد و گروه کالا های غیرخوراکی و خدمات هم به 35.4 درصد رسید.

در این مدت مواد غذایی بسیاری از گوشت و مرغ تا تخم مرغ و حبوبات افزایش های چند باره ای را تجربه کردند. اگرچه که دولت اعلام نموده بود از میانه مهر قیمت بعضی اقلام لبنی 10 درصد کاهش قیمت خواهند داشت، اما مشاهدات میدانی نشان می دهد که این کاهش اعلام شده همچنان به سطح خرده فروشی ها نرسیده و به نظر نمی رسد هم اعمال گردد.

محاسبات نشان می دهد برای هر وعده غذا با فرض استفاده از مواد مقرون به صرفه قیمت، از حدود 11 هزار تومان تا 120 هزار تومان در نوسان است؛ بنابراین با فرض دو وعده غذایی در هر روز (بدون در نظر گرفتن صبحانه) هزینه ای از حداقل 660 هزار تومان تا حداکثر 7 میلیون و 200 هزار تومان تنها برای خورد و خوراک وعده های شام و ناهار پرداخته می گردد.

البته که رقم 7 میلیون و 200 هزار تومان برای خانواده هایی است که می توانند گوشت و مرغ را با هر قیمتی تهیه نمایند. قطعا اگر صبحانه هم به این فهرست اضافه گردد، حداقل هزینه به یک میلیون تومان می رسد. این اعداد و ارقام در حالی محاسبه شده اند که قیمت مواد غذایی به صورت هفتگی و بر حسب شرایطی مانند گرم شدن زودهنگام هوا یا سرمای زودرس تغییر می نماید.

یک سبد چقدر بود و هست؟

شهریور سال 99 قیمت قیمت چند قلم کالای خوراکی و اساسی برای یک خانواده 4 نفره شامل یک کیلو ماست، شیر و پنیر پاستوریزه، 250 گرم کره، یک شانه تخم مرغ، 10 کیلوگرم برنج درجه یک ایرانی، یک کیلو حبوبات (عدس، نخود و لوبیا)، یک کیلو از گوشت های گوساله، گوسفندی و مرغ، یک کیلو شکر، چای و قند، روغن مایع و میوه ها و صیفی جاتی مانند یک کیلو سیب، پرتقال، خیار، گوجه فرنگی، سیب زمینی و پیاز حدود 810 هزار تومان بود.

در این ماه از 53 قلم خوراکی منتخب، تعداد 28 قلم بالاتر از تورم نقطه ای 34.4 درصدی رشد قیمتی داشته اند. این در حالی است که قیمت همین سبد در شهریور امسال به حدود یک میلیون و 300 هزار تومان رسید. این در حالی است که دریافتی یک نفر خانواده سه نفره با سابقه کار چهار میلیون و 100 هزار تومان است که حدود 32 درصد آن تنها برای خرید اقلام خوراکی هزینه می گردد و مابقی باید به هزینه های اجاره خانه، خرید سایر اقلام ضروری، پوشاک، آموزش، حمل و نقل، بهداشت و درمان و ... اختصاص یابد.

ناگفته نماند در شهریور از 53 قلم خوراکی منتخب، 42 قلم درصد تغییرات سالانه بالاتر از نرخ تورم نقطه ای 42.9 درصدی داشتند.

همان قدر هم مصرف نمی کنیم

تفاوت گزارش قیمت مواد غذایی در شهریور 99 نسبت به شهریور امسال در این است که همراستا با افزایش قیمت موادغذایی، مصرف بسیاری از آن ها هم کاهش یافته است. با استناد به گزارش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از مصرف مواد غذایی، اندازه مصرف گوشت قرمز در دهه 90 بیش از 50 درصد کاهش یافته بود.

مصرف لبنیات و برنج هم به ترتیب 35 و 34 درصد افت داشت. این در حالی است که تورم سالانه در اسفند 99 به 36.4 درصد رسیده بود که نسبت به تورم شهریور ماه امسال، حدود 9.5 واحد درصد کمتر است. پس پربیراه نیست اگر پیش بینی گردد که مصرف در امسال و سال آینده حتی به کمتر از دهه 90 هم برسد.

البته پیش بینی دیگری که بر اساس گزارش پایش فقر وزارت تعاون می توان ارایه کرد، افزایش نرخ فقر در سال های جاری و آینده است؛ با استناد به این گزارش این نرخ طی سال های 90 تا 98 از 22 به 32 درصد افزایش یافت. به گونه ای که در سال 98 برآورد شده بود که 26.5 میلیون نفر زیر خط فقر زندگی می نمایند. پس از شیوع کرونا در کشور و افزایش شمار بیکاران و البته بالا رفتن بی رویه قیمت مواد غذایی، پیش بینی می گردد جمعیت زیر خط فقر افزایش محسوسی داشته باشد.

بر اساس این گزارش 18 استان ایران دارای نرخ فقری بیشتر یا برابر 32 درصد داشتند که رقم بسیار بالا و نگران نماینده ای محسوب می گردد. به خصوص آنکه بر اساس پیش بینی مرکز آمار از سرانه مصرف مواد غذایی که در دی 99 منتشر شد، مصرف سرانه برنج در سال 90 حدود 45.5 کیلوگرم بود بدین معنا که هر فرد ایرانی در ماه 3 کیلو و 700 گرم به طور میانه برنج مصرف می کرد. این رقم در سال 98 به 36.4 کیلو در سال و سه کیلوگرم در ماه رسید. پیش بینی ها این بود که در سال 99 مصرف سرانه به دو کیلو و 750 گرم برسد.

البته که این مرکز پیش بینی نموده بود در سال 1400 سرانه مصرف افزایش یابد، اما به علت جهش حدود 56 درصدی قیمت برنج در فاصله شهریور 99 تا شهریور 1400 به نظر می رسد سرانه مصرف برنج به کمتر از دو کیلو در ماه برسد. البته که کاهش مصرف مختص به برنج نیست و گوشت، مرغ و حتی تخم مرغ را هم شامل می گردد.

بر اساس پیش بینی این مرکز سرانه مصرف گوشت در امسال به 6 کیلوگرم خواهد رسید که به معنای میانه مصرف 500 گرم گوشت در ماه برای خانوار های کشور است. البته که در سناریویی بدبینانه و با فرض افزایش های ادامه دار در قیمت گوشت، سرانه مصرف به 300 گرم در ماه برسد که از ابتدای دهه نود تا به امروز بی سابقه خواهد بود.

بخش دیگر گزارش مرکز آمار به کاهش 21 کیلوگرمی سرانه مصرف لبنیات در سال های 90 تا 99 اختصاص داشت که بر اساس آن مصرف این گروه از کالا ها در سال 90 حدود 127 کیلوگرم بود که در سال 99 به 106 کیلوگرم رسید. اگرچه که پیش بینی می شد در امسال رقم سرانه مصرف سالانه به 110 کیلوگرم برسد، اما خرداد امسال علی احسان ظفری، مدیرعامل اتحادیه تعاونی های لبنی در مصاحبه ای از کاهش 50 درصد سرانه مصرف لبنیات و رسیدنش به 60 کیلوگرم در سال خبر داده بود. بدین معنا که هر فرد ایرانی به طور میانه در هر ماه تنها 5 کیلوگرم مواد لبنی مصرف می نماید که این رقم فاصله بسیار معناداری با 10.5 کیلوگرم مصرف ماهانه در سال 90 دارد.

چقدر پول غذا می دهیم؟

مقرون به صرفه ترین غذا ها در ایران، تخم مرغ، املت، کوکو سیب زمینی و کوکو سبزی هستند که پخت هر کدام از این ها برای یک خانواده چهار نفره از 11 هزار تومان تا 17 هزار تومان هزینه در بر دارد. البته که برای محاسبه قیمت آن هزینه های خرید روغن و محصولات جانبی در نظر گرفته نشده است. برای پخت غذا های پر هزینه تر مانند زرشک پلو با مرغ با فرض قیمت هر کیلو زرشک پلویی 70 هزار تومان، حدود 60 هزار تومان و برای غذا هایی که گوشت بیشتری مصرف می نمایند حدود 100 تا 130 هزار تومان می رسد.